Kripto Para Hukuku

Kripto para hukuku nedir? Teknolojide ve bilişimde yaşanan gelişmeler, uluslararası alanda transfer işlemlerinin artması ve sınırların bu anlamda kaldırılması ile birlikte ekonomik alanda da birçok yenilik ve gelişme meydana gelmektedir. Bunlar arasında son dönemde adını en çok duyduğumuz ve en popüler gelişme ise yeni bir para birimi olarak ekonomik hayatta varlığını göstermeye başlayan kripto paralardır. Bunlar herhangi bir kurum veya kuruluşun denetimine tabi olmamakla birlikte kaynağının belirsizliği ve dijital ortamda var olmaları yatırımcılar açısından bir soru işareti oluştursa da yine de pek çok kişi tarafından tercih edilmektedir.

Kripto paralar blockchain denilen bir teknoloji ile yaratılan ve fiziki dünyada varlığı olmayan sanal para birimleridir. Merkezi bir otorite ya da bir kamu kurumunun denetimi hiçbir surette bulunmamaktadır. Bunlar arasında en çok öne çıkan para birimi ise bitcoin’dir. Bunların transferleri, alım-satım işlemleri hiçbir kontrole tabi olmamakla birlikte bu işlemleri kolaylığı ve masrafsız olması da tercih edilmelerini artırmaktadır. İşte, kripto para hukuku ile ilgili ayrıntılar.
 

Kripto Paraların Hukuki Değerlendirmesi

Ne ülkemizde ne de dünyada kripto paralar ekonomik bir değer olarak tanınmamıştır. Dolayısıyla bunların bağlı olduğu bir hukuk düzenlemesi de söz konusu değildir. Kripto paralara ilişkin bir uyuşmazlığın doğması durumunda bunun nasıl değerlendirileceği hususunu doğru tespit etmek adına öncelikle hukuk sistemimizde para kavramlarının nasıl irdelendiğine bakmak gerekir.

Mevzuatımızda para kavramını tanımlayan bir hüküm bulunmamakla birlikte Türk Borçlar Kanunu borç ödemelerinin ülke parası ile yapılacağını belirtmiştir ve ülke parası o ülkenin kanunlarına göre yetkili organlarca piyasaya sürülmüş olan değişim aracı olarak tanımlanmıştır. Bu yönüyle kripto paraların ülke parası olarak tanımlanması yukarıda sıraladığımız özelliklerinden özellikle bağımsız niteliği gereği mümkün olmamaktadır.

Elektronik para ise 6493 Sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında düzenlenir. Elektronik paralar fon karşılığında ihraç edilmektedir ve ödeme aracı olarak kabul edilen parasal değer şeklinde tanımlanır. TCMB tarafından yetki verilen tüzel kişiler haricinde elektronik para ihraç edilemeyecektir. BDDK açıklamaları ile netlik kazandığı üzere hukuk sistemimiz kripto paraları elektronik para olarak kabul etmez.

Bunlar dışında kripto paraların eşya yahut menkul kıymet olarak kabul edilmesi ve değerlendirilmesi de mümkün değildir. Zira kanuni tanımları gereği kripto paralar bu kavramları karşılamamaktadır.

Kripto paralarla ilgili hukuk sistemimizde bir karşılık olmamakla birlikte yetkili otoritelerce bu konuda adımlar atılacağı ve denetimine ilişkin işlemler yapılacağı hususunda açıklamalar mevcuttur.